U svijetu manje od dva odsto stanovništva pati od alergija ali između šest i osam odsto djece i mladih ima postavljenu dijagnozu nutritivne alergije. Većina alergija primijeti se i definiše već u djetetovoj prvoj godini života. Tada, zbog razvojne nezrelosti imunološkog sistema, može biti izražena veća učestalost alergije na hranu. Rastom i razvojem i sazrijevanjem imuniteta veliki broj djece preraste alergiju na hranu.
Do alergijske reakcije može doći konzumacijom bilo koje namirnice, ali one najčešće nastaju pod uticajem najjačih alergena. “Big 8” ili velikih osam (prema Organizaciji za hranu i poljoprivredu (FAO), 1995.):
- kravlje mlijeko;
- jaja;
- soja;
- pšenica (gluten);
- kikiriki;
- orašasto voće;
- riba;
- morski plodovi.
Ove su namirnice kao nacionalni popis nutritivnih alergena prihvatile Evropska unija, Sjedinjene Američke Države, Australija i Novi Zeland.
Alergijska reakcija na hranu nastaje tako što organizam pojedinu vrstu hrane tretira kao infekciju, pri čemu se aktivira imunološki sistem u organizmu. U dodiru alergena i antitijela organizma započinje se otpuštati histamin, glavni pokretač akutnih alergijskih reakcija. Simptomi su osip, otežano disanje, povraćanje, proliv i ekcemi. Osip i problemi s disanjem javljaju se svega nekoliko minuta nakon konzumacije potencijalnog alergena, a ponekad se problem s disanjem javi neposredno nakon konzumacije alergena.
Prva pomoć kod alergijske reakcije
Najbolji i jedini način liječenja nutritivne alergije jest eliminacija sporne namirnice ili grupe namirnica, odnosno alergena, iz prehrane djeteta. Međutim, uprkos velikoj pažnji roditelja, vrlo često se može dogoditi da dijete zbog nepažnje ili neznanja ipak unese alergen, ili da prvi put reaguje na neku namirnicu, pri čemu je potrebno brzo reagovati.
Čitanje deklaracija i prepoznavanje alergena bitne su stavke u odabiru proizvoda i prehrani djece koja imaju nutritivnu alergiju!
Prva pomoć u slučaju alergijske reakcije su antihistaminici, antagonisti histamina, koji djeluju tako da sprječavaju vezanje histamina na njegove receptore, čime smanjuju ili sprječavaju nastanak simptoma alergijske reakcije. U težim slučajevima, pojavom anafilaktičke reakcije, potrebno je brzo reagovati injekcijom adrenalina.
Ako vaše dijete ima poteškoća s disanjem nakon konzumiranja hrane, smjesta zovite hitnu ili idite o bolnicu.
Alergije kod odojčadi
Postoje dvije vrsta reakcije. Brza se dešava tog dana (rjeđe narednih dana) i vidi se kao osip po koži (obično počinje oko usta), ponekad je praćen diskretnim otokom usnica. Moguće je i da beba dobije proliv ali i “naglu” pojavu grčeva (kolika).
Druga vrsta reakcije je spora ili odložena, pa se teže otkriva. Javljaju se takozvani nespecifični simptomi – beba je nervozna, povremeno odbija da jede, ima poneku lošu stolicu, pa onda izgleda kao da je sve u redu, a neke bebe uspore napredovanje u težini.
Onda počinje problem sa kožom – nastaje ekcem (atopijski dermatitis), a kod djece koja su već imala problem sa kožom, ekcem se intenzivira, pa to obično bude prvi “dijagnostički” korak ka alergiji na proteine kravljeg mlijeka.
Beba može i preko majčinog mlijeka imati alergiju na kravlje mlijeko, ali je to rijetko. Čim pedijatar posumnja na to savjetuje se majci da prekine unos mlijeka i mliječnih proizvoda, pa rezultat stiže veoma brzo.
Prevencija
Djeca mogu imati alergiju čak i na onu hranu koju su već jela i zato je važno dohranu započeti polagano i pažljivo. Prva hrana koju bi dijete trebalo jesti su rižine pahuljice, jer riža rijetko uzrokuje alergijsku reakciju.
Hranite dijete barem četiri dana novom namirnicom prije nego što ga upoznate s drugom hranom tako da budete sigurni ko je krivac u slučaju alergijske reakcije.
Dojenje je najbolji način za prevenciju alergije na hranu. Što duže dojite, razvijeniji je imunološki sistem djeteta, što mu omogućava veću toleranciju na hranu. Osim toga, dojenjem djetetu prenosite imunitet na alergene i tako ga štitite.
Izvori: Klokanica, Moj pedijatar, Crobebe
Leave a Reply